ความเป็นมา

          ปี 2554 มหาวิทยาลัยขอนแก่นโดยกลุ่มวิจัยความอยู่ดีมีสุขและการพัฒนาอย่างยั่งยืน (WeSD) ได้ร่วมกับ USAID Sapan Program ดำเนินโครงการ ชื่อ “การสร้างสำนึกพลเมืองเพื่อส่งเสริมประชาธิปไตยและธรรมาภิบาลท้องถิ่น” ผลการศึกษาพบว่า แม้ประชากรจะมีความตระหนักทางด้านการเมืองเพิ่มขึ้น แต่ก็ยังไม่เข้าร่วม (engagement) ในกิจการสาธารณะในท้องถิ่นอย่างเต็มประสิทธิภาพ ผู้ปฏิบัติงานภาคประชาสังคมส่วนใหญ่ขาดทักษะการจัดการองค์กร การจัดการโครงการ ขาดแคลนบุคลากร เช่น งานทางด้านการเงิน บัญชี ขาดความต่อเนื่องในการคัดสรรบุคลากรใหม่ๆ เข้าร่วมงาน ผู้จบการศึกษาจากสถาบันการศึกษาชั้นสูง (มหาวิทยาลัย) ไม่มีแรงจูงใจที่จะเข้าร่วมงานกับองค์กรภาคประชาสังคม ข้อค้นพบเหล่านี้ทำให้เกิดการหารือและมีความคิดว่า ควรจะมีการจัดตั้งศูนย์ สถาบัน ที่ให้การศึกษาอบรมผู้นำรุ่นใหม่ ให้ความช่วยเหลือสนับสนุนงานทางด้านนี้อย่างจริงจังขึ้นมา เมื่อพิจารณาแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นทั่วโลกพบว่า ภาคประชาสังคมมีความเติบโต และมีแนวโน้มที่จะเข้ามาทำงานร่วมกับ หรือเข้ามาทำงานแทนรัฐในการบริการสาธารณะหลายด้าน ในขณะที่ภาครัฐจะมีบทบาทเล็กลง

          มหาวิทยาลัยขอนแก่น มีความมุ่งมั่นที่จะก้าวไปสู่มหาวิทยาลัยชั้นนำของโลก และกำลังส่งเสริม สนับสนุนความร่วมมือต่างๆ ในระดับภูมิภาค การจัดตั้งศูนย์ฯ ดังกล่าวนี้ขึ้นมา ก็จะทำให้มหาวิทยาลัยขอนแก่น เป็นมหาวิทยาลัยแรกๆ และเป็นผู้นำ ในการพัฒนาผู้นำรุ่นใหม่ ผู้นำทางด้านการบริหารจัดการให้แก่ภาคประชาสังคม และยังเป็นเครื่องมือที่จะทำให้มหาวิทยาลัยได้เข้าร่วมงานกับภาคีเครือข่าย และพันธมิตรในภูมิภาคลุ่มน้ำโขง และในประชาคมอาเซียนเพิ่มมากขึ้น ในการเริ่มดำเนินการ โครงการได้ให้การสนับสนุนการดำเนินงาน และมหาวิทยาลัยขอนแก่น ได้มีคำสั่งจัดตั้งศูนย์ประชาสังคมและการจัดการองค์กรเอกชนสาธารณประโยชน์ (ศปส.) Center for Civil Society and Nonprofit Management (CSNM) เมื่อปี 2556 ตามประกาศมหาวิทยาลัยขอนแก่น ฉบับที่ 2259/2556 ณ วันที่ 9 ตุลาคม 2556 ซึ่งเป็นหน่วยงานในกำกับของคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น โดยจะเป็นสถาบันพัฒนาศักยภาพผู้นำองค์กรภาคประชาสังคมและองค์กรเอกชนสาธารณประโยชน์ รวมทั้งผู้บริหารและเจ้าหน้าที่โครงการกิจการเพื่อสังคมในองค์กรภาคธุรกิจ